Refleksjonsnotat pedagogikk 07-08

"Den beste måten å få arbeid til å virke vanskelig på, er å utsette det"
Winston Churchill

1. år med pedagogikk på lærarstudiet er no snart gjennomført. Førelesingane er i alle fall ferdige for i år, så det er vel på tide med ei aldri så lita oppsummering av dei tankane eg har gjort med i løpet av året.

Oppstarten
I og med at unge Hjortland har noke år bak seg som student, såg eg på dette litt smør på flesk. Eg hadde full forståing av at HSH skulle presentere både seg sjølv og faga slik som tenkt. Ut frå dette, litt negative utgangspunktet, hadde eg visse forventningar til oppstarten. Her må eg verkeleg sei at eg vart overraska, positivt overraske. Grunnlaget for faget var slik eg venta meg, men måten me skulle arbeide med faget var overraskande. Å nytte blogg som verkty i undervisninga var nytt for meg. Likevel var dette mykej betre enn eg venta - særleg sidan eg likar tanken på ein "lang" eksamen som består av ulike oppgåver i staden for ein skuleeksamen.

Dei forventningane eg hadde til faget var bygd på tidlegare erfaringar. Frå studietida mi i Bø og Sogndal hadde eg allereie vore igjennom pedagogisk grunnplattform 2 gonger. Derfor var eg svært spent på om dei tankane eg hadde utarbeid gjennom 3 år ville endra seg - særleg med tanke på endring av målgruppe og fag å undervise i. Den "gamle" pedagogiske plattforma var utforma og spesialisert til aktivitetar innan idrett og friluftsliv/fjellsport. Sidan dette ikkje er like aktuelt i grunnskulen, var eg sltså spent på om plattforma mi ville endre seg.

Dei forventningane/spenningsmomenta eg hadde var:
-endring av plattform - utgangspunkt erfaringsbasert læring med mestring som hovudmotivasjon (Dewey og Bandura)
- vektlegging av organisering og kommunikasjon i undervisning
- blogg som eksamensform - ville det fungere for meg

For å byrje med bloggen, tolka eg oppgåva vår slik at våre eigne tankar skulle kome fram. Blogginga skulle "tvinge" oss til å behandle tema og pensum i føreslesingane fleire gonger, og vidare publisere våre tankar ut frå kva me opplevde.

Dette var altså mitt utgangspunkt for dei innlegg er har skrive og dei kommentarane eg har gjeve til andre. Eg ser no i ettertid at dei forventningane/spenningsmomenta eg hadde, har påverka blogginga mi ein tanke. Til dømes har eg, meir eller mindre ubevisst, evaluert organisering og kommunikasjon for kvar time. Men som eg har skrive i eit av innlegga mine, føler eg desse faktorane blir viktigare og viktigare for å gjennomføre god undervisning.

Undervisning gjennom året
Dei tema som har vore tatt opp i løpet av året har både vore lærerike og interessante. Eg er svært nøgd med at førelesinga i kommunikasjon kom så tidleg i skuleåret. Det same gjeld introduksjonen til syn på læring - læringsteoriar. Å nytte heile hausten til å forme ei byrjande plattform hjå studentane var ein svært god måte å organisere ein noko tung og vanskeleg emne. Det skal nok seiast at mykje av "jobben" nok vart gjort i løpet av dei 14 dagane før presentasjonen av ulike læringssyn.

Personleg skjedde ikkje det som eg "fryta". Tankane mine i dag er dei same som dei eg hadde 15.august 2007, sjølv etter 2 praksisperiodar. For så vidt er det ei god kjensle, for no er eg endå sikrare på at dette er "mi" plattform. John Dewey og Albert Bandura er framleis mine "heltar" når det gjeld kunnskap, læring og motivasjon.

I tillegg til kommunikasjon og pedagogisk plattform, kom og ei førelesing om undervisningsplanlegging tidleg på programmet. Denne førelesinga tok mellom anna føre seg 10 tèsar for god undervisning, samt den didaktiske relasjonsmodellen. Allereie no var altså dei punkta eg hadde i forventningsblokka mi blitt presentrert - noko som gledde meg stort.

På denne sida av nyttår har motivasjon stått sentralt. I den samanheng har me og kome inn på vurdering og tilbakemeldingar av elevar. Dette er faktorar eg ikkje hadde tankt særskild gjennom på førehand, men innser no etterpå at det er superviktig for at elevane skal ha framgong - i alle fag.

Heile året har Kunnskapsløftet dukka opp med ujamne mellomrom. Dei grunnleggjande dugleikane har påverka vår undervisning slik den kanskje påverkar ein grunnskuleelev si undervisning. Spesielt innan digitale verkty har me fått masse tips, råd og sjansar til å prøve ut. Særleg var tankane eg gjorde meg der nyttige i samanheng med praksis.


Praksis
Dei tre praksisperiodane me har hatt, samt punktpraksisen, er utan tvil dei mest lærerike gjennom året. Dei var òg dei tyngste periodane av året, men det er ein pris i alle fall eg betaler med glede. Ei god praksisgruppe og to strålande øvingslærarar gjorde periodane spanande, morosame og interessante. Me fekk masse ansvar - noko som resulterte i prøving og feiling i beste John Dewey-stil.

I høve til digitale verkty var det noko blanda erfaringar, men eg har i alle fall vorte bevisst på ein del moment. Til dømes bør digitale verkty kun vera ein verkty for å nå eit overliggjande mål. Dersom ein baserer seg på ei slik linje, vil elevane nå eit fagrelatert mål samstundes som dei lærer å nytte eit program. På den måten vil det bli ein vinn-vinn situasjon.

Det punktet er har blitt mest bevisst på er likevel organisering og kommunikasjon. Riktig organisering av klassen med målet som utgangspunkt, er alfa-omega for ei vellukka økt. Dersom ein, som lærar, klarer å organisere riktig og vidare kommunisere med elevane på ein god måte, har ein svært gode føresetnadar for å lukkast.

Eksamen
Den består av blogging gjennom heile året, oppgåveinnlevering i matematikk og pedagogikk, innlevering av samansett tekst og ei gruppeoppgåve om motivasjon og sjølvbilete. Som sagt lenger oppe, likar eg denne forma for eksamen. Den krev kontinuerlig jobbing av oss studentar og mi oppfatning er at slikt gjev betre læring.

Me har fått god vegleiing (formativ vurdering) på alt me har gjort i faget, noko som gjer vårt arbeid fram mot den summative vurderinga svært mykje enklare. Det er rett å slett berre å setje seg ned, lese kommentarane for så å byrje arbeidet med å forbetre det. Me ar med andre ord ingen unnskyldning for ikkje å gjere den jobben me bør no fram mot 30.april.......

Takk for i år!!!!!

Oppsummering av året (skulefrukost på Børtveit)

"Kokekunsten er den eneste sanne kunstart"
Immanuel Kant

Det må eg sei, ein strålande måte å starte dagen på. Me byrja dagen med å samle heile gjengen for på gamle Børtveit skule. Der nede vart det, etter bidrag frå oss studentar, ordna i stand til felles frukost. Tanken var nok å få ei koselig avslutning på året i pedagogikk - noko som fungerte ypperlig. Medan me sat der nede, nytta me sjansen til å få litt info kring eksamen i pedagogikk.

Etter ein stund flytta me oss opp i eit av auditoria på HSH. Her var det framsyning av "reklamefilmen" gruppene laga om ei barnebok. For mange var nok ei slik framsyning nærast ein "vinn-vinn"-situasjon. Særleg gjeld nok det for oss som held på å forbetre utkast nr 1. Det var i alle fall masse tips å hente.

Til slutt må eg sei at det er litt trist at me ikkje har fleire førelesingar i pedagogikk denne våren. For det første er det eit interessant og spanande fag. I tillegg vil jo førelesingsslutt sei at eksamen nærmar seg fort og brutalt - i fleire fag.

Vurdering og veiledning

"God vurderingsevne skyldes erfaring, og erfaring får man på grunn av dårlig vurderingsevne"

B. Le Patner

Denne økta handla litt veiledning og veilederrollen, men mest om vurdering av elevar. For det første vil eg, som nynorskmann, kalle det vegleiar eller vegvisar frå no av. Eg er heilt einig med Skagen som meiner at vegleiing krev dialog mellom to aktørar, og at eit slikt forhold er både ein relasjon og saksbeinga. Ut frå "oppsummeringa" Aashild har gjort rundt vegleiaren sine oppgåver har eg lyst å tilføye nokre setningar. Ketil Østrem intervjua i si Mastergradoppgåve, Veiledning i friluftsliv, nokre av dei mest erfarne vegleiarane innan fjellsport. Samtlige av desse svarte at å fungere som ein god vegleiar, krov hyppige rolleskifte. Den beste vegleiaren var den som kunne variere mellom å vera instruktør, guide, lærar, rådgjevar, mester, rettleiar, konsulent, venn, mentor og i enkelte tilfelle "guru". Kunnskap om kvar og når ein var i dei ulike rollane, må lærast gjennom erfaring. Personleg må eg sei at eg, ut frå eigne erfaringar, kjenner meg godt igjen i deira skildring.

Så til vurderingsbiten, og dette er dei tankar eg sit igjen med etter i dag. Å trekkje eit klart skilje mellom vegleiing og vurdering er ikkje lett, sidan vurdering fungerer som vegleiing. Me snakka om formativ vurdering, som skal gje eleven tilbakemelding på forbetringspotensiale, og me snakka om summativ vurdering, som er ein informasjon om eleven sitt nivå ved avslutta utdanning/emne/kurs. Begge vurderingsformene vil kunne hjelpe eleven vidare, men det er den formative vurderinga som dagleg "formar" eleven.

Der ei summativ vurdering gjev eit tal- eller bokstavfesta bilete av eleven sitt nivå, er den formative vurderinga ei oppsummering av både positive og negative trekk. Ei slik vurdering, som i fylgje Kunnskapsløftet skal ha eit positivt fokus, er med på å gje eleven sjølv eit bilete av kva han/ho meistrar, samt kva utfordringar som kjem vidare. Sidan tilbakemeldingane skal ha eit positivt fokus, vil mykje dreie seg om formuleringar - positive formuleringar. Kunnskapsløftet sitt hovudfokus er å nå kompetansemål. Konkrete konstruktive tilbakemeldingar vil, mellom anna i fylgje Roar Engh, gje elevar forståing om kva som må til for å nå målet. Læraren på si side, kan med kompetansemåla som hjelp, stille krav og forventningar eleven må innfri for å nå kompetansemåla. Ved å skildre både positive sider og utfordringar, vil (slik eg tolkar mellom anna Imsen og Helle ) både sjølvtilliten og motivasjonen auke. Derfor vil konstruktiv tilbakemeling vera nyttig reiskap både for elev og lærar.

Tilpassa opplæring

"Survival of the fittest"
Charles Darwin

Ikkje noko lett tema dette her. Ved første augekast vil nok mange tolke det som eit tema for problemborn og vanskelege elevar. Men når alt kjem til stykke gjeld det, i fylgje Opplæringslova, for alle elevar i grunnskulen. Alle har krav på ei undervising som er tilpassa sine føresetnadar for læring. Denne økta gjorde oss merksame på nettopp dette, kva lover og forskrifter som gjeld innanfor spesialundervisning og tilpassa opplæring. Personleg trudde eg ei stund dei terminologiane betydde det same, men har no lært at slik ikkje er tilfelle.

For å starte med spesialundervisning er det pr i dag ting som skremmer meg. Når Opplæringsova §5 seier at "Elevar som ikkje har eller som ikkje kan få tilfredstillande utbytte av det ordinære opplæringstilbodet, har rett til spesialundervisning", tykkjer eg det er skremmande at berre 4-5% av elevane får tilbodet. Enkelte statistikkar seier at opp mot 20 % av elevane fell utanfor "normalen", og burde derfor hatt spesialundervisning. Om desse tala stemmer, er det kanskje ikkje så rart at norske klasserom har høgt støynvå, og læringutbytte fell deretter..??

Så over til tilpassa opplæring. Personleg er eg svært fan av tilpassa opplæring. I god behavioristisk ånd meiner eg at alle kan lære alt med rett stimuli, vel og merke ikkje heilt direkte. Vanskegraden må passe inn i Vygostkij si proksimale utviklingssone. Min tanke blir då at så lenge vanskegraden (nivået) ligg innanfor den proksimale utviklingssone, er alt lagt til rette for læring. I alle fall dersom ein klarer å finne rett stimuli for eleven.

Det faktum at menneske lærer på ulike måtar er, etter mitt syn, lett å vera einig i. Problemet kjem når ein skal organisera det, men som lærarar er det nettopp det me skal. Opplæringslova §1-2 seier at undervisning skal tilpassast den enkelte sine evner og føresetnadar. Det ideelle ville vore å hatt ein "personleg trenar/mentor", men økonomien set ein effektiv stoppar for dette. Gruppeoppgåva me arbeidde med i dag, var med å gje oss idear om korleis tilpassa opplæring kan organiserast i elevgrupper. Verktya me kom opp med, var varierte undervisningsmetodar , differensiering og IUP (individuell undervisningsplan).

Variert undervisning serier seg nærast sjølv. Ved å nytte ulike aktivitetar/metodar for å undervise innan same emne, vil ein truleg treffe kvar enkelt elev på eit eller anna tidspunkt. Differensiering kan vera å dela klassen i nivågrupper, med ulik vanskegrad på til dømes oppgåver. Differensieringa kan skje organisatorisk, noko som visst nok ikkje er lovleg, og pedagogisk. IUP ein modell som gjev eleven sjansen til å fokusere på eit mål om gongen. Dette målet må vera nådd før eleven kan fortsetje til neste. Tanken bak er å la alle starte på same nivå, men sidan elevar arbeider ulikt vil dei ende opp på ulikt nivå.

Kvar av metodane har både positive og negative sider. Det gjeld då her, som ellers, å nytte dei positive eigenskapane, mens å prøve unngå dei negative. For å trekkje alt dette opp mot innleiingssitatet: Dei mest tilpassingsdyktige vil lukkast best i livet; men kva metode ein brukar for å tilpasse seg best fins det ingen fasit på - kven som helst kan klare det. Det er i alle fall mi meining.

Yrkesetisk seminar

"Der alle tenker likt, tenker ingen langt"

Kinesisk ordtak

Yrkesetisk seminar i KRL og pedagogikk stod for tur. Sidan no ulike meiningar skulle drøftast valde eg ordtaket over som innleiing til dette innlegget.

Seminaret byrja med nokre timar "på skulebenken", der diverse typar faginnhald vart presentert. Bakgrunnsinfo som denne tykte eg var ein fin måte å innleie gruppearbeidet på. Me vart gjort merksame på etiske retningslinjer for ein lærar, repetert omgrepa konsekvensetikk og pliktetikk - til dømes var teieplikta sentral her. Vidare skulle gruppearbeidet starte. Oppgåvene var å delt - først å setje opp og begrunne minst "10 bod" for lærarar, så kome med løysingsforslag til 4 ulike caseoppgåver.

Dei 10 boda var vanskelege nok i seg sjølv. Gruppa mi brukte relativt lang tid på å utforme og begrunne desse. Personleg var eg nok ikkje heilt einig i måten å angripe denne oppgåva på, men denne gongen måtte eg føye meg for fleirtalet. Resultatet vart uansett av ein slik art at eg kan stille meg bak med heva hovud.

Caseoppgåvene var utan tvil den mest lærerike i dette seminaret. 4 casar og 4 peronar på gruppa gav mange ulike meiningar, vinklingar og formuleringar før me til slutt kunne sei oss ferdige - berre "presentasjonen" igjen. Som oppgåva sa forma me ei problemstilling, laga ulike handlingsalternativ til kvar case og me prøvde etter beste evne å skille pliktetikk og konsekvensetikk. Det vanskelegaste var nok å tolke casen og lage problemstilling, igjen ulike meiningar ute å gjekk men me vart då einige til slutt.

Me tykte òg det var vanskeleg å skilje plikt- og konsekvensetikk. På alle casane vart det mykje lettare å finne konsekvensetiske punkt enn pliktetiske. Når me iframtida kjem ut i læraryrket ser eg absolutt nytta av eit slikt seminar. Eg har likevel vanskelg for å tru at me kjem i situasjonar der me må skilje dei to måtane å tenke på.

"Framføringa" var òg svært lærerik. Andre grupper hadde ikkje tolka casaen på same måte som oss, nko som gav andre begrunnelsar for deira val. Dette gav rom for diskuisjon, og dermed endå fleire tankar og meiningar som kom for ein dag.

KOnklusjonen min etter desse dagane handlar om korleis å handtere plikt-og konsekvensetiske spørsmål.

Pliktetikk: allr med like rettar og ingen kan bli ofra eller diskreminert til gode for ein sak

Konsekvensetikk: For å redde dei mange kan ein her ofre eit fåtal. Konsekvensen er likevel meir positiv enn negativ - så lenge dine kjensler kan leve med valet ein tek.

Som avslutning vil eg utdjupe dette litt. Slik eg forstår, er dei pliktetiske tankane grunnmuren for dei vala ein tek. Ved ikkje å fylgje dei pliktetiske tankar risikerer ein samstundes å bryte lovverket - og vidare bli straffa. Innanfor desse rammer står ein fritt til å tenke konsekensetisk - her dreier det seg om kjensler hjå den enkelte.

Sjølvbilete og attribusjonsteori

"Når noen taler ille om deg, så lev slik at ingen tror dem"

Platon

Vår økt handla om menneske sitt sjølvbilete, årsaksforklaringar (attribusjonsteoiar) og modningfasar hjå menneske. Sitaet ovenfor er nesten 2500 år gammalt, men eg tykkjer det passa fint å hente det fram no i høve til sjølvbilete og attribusjonsteori. Særleg sidan sjølvbilete ofte byggjer på kva oppfatningar ein trur andre har om seg sjølv. Det er i hovudsak to tankar eg sit igjen med etter denne førelesinga. Kva formar sjølvbilete og bevisste/ubevisste handlingar.

Det fins ulike vinklingar på sjølvbilete hjå menneske. Mine tankar fylgjer Imsen som seier at eigen kompetanse er den største faktoren for sjølvbilete til eit menneske, særleg i vestleg kultur og tradisjon. Tru på eigne evner er altså den viktgaste faktoren for å lukkast i vår tradisjon. Det dreier seg her om evenr på menge ulike område og ikkje berre akademisk kompetanse. Tru på eigne evner har me sjølvtillit å gjere, og sjølvtillit vert lettast skapt gjennom meistringskjensle. For min del er det Albert Bandura som er "Gud" på dette område saman med John Dewey. Deira tankar om erfaringslæring, kombinasjon mellom teori og praksis, samt motivasjon ser eg på som fantastisk.

Me snakka òg om menneske og deira val/handlingar. Så vidt eg forstår er det sprikande meiningar om kva som er bevisste og ubevisste handlingar hjå eit menneske. Mange teoriar seier mellom anna at ein kognitiv prosess gjev eit bevisst menneske. Men her er meir einig med idrettsspykologen Willy Railo. Hans teori går ut på at ein kognitiv prosess (bevisst handling) som over tid blir repetert og automatisert, sakte men sikkert endar opp som ei ubevisst handling. Menneske kan altså, gjennom aktivitet, frigjere tankekraft til andre oppgåver/handlingar.

Praksis som lærarstudent

Dags for eit innlegg om korleis eg opplevde praksisperiodane som lærarstudent. Eit innlegget som dette skulle sjølvsagt kome etter kvar periode, men sidan unge Hjortland til tider er noko sløv har ikkje det skjedd. Sidan situasjonen ein gong er slik, har eg valt å blogge for alle 3 periodane i eit og same innlegg. Kanskje eg til og med klarer å få fram den personlege utvilklinga eg har hatt gjennom året, ved å gjere det slik.


Observasjonspraksis

Mi praksisgruppe vart "tildelt" 7.trinn ved Langeland skule. Første praksisperiode var observasjonspraksis, og me reiste saman med klassen til Gullingen leirskule. Personleg tykte eg dette gav ein strålande moglegheit for å bli godt kjent med elevane. Dette gjaldt ikkje berre reint fagleg, men òg på det sosiale plan. I tråd med praksismappa skulle me ha nokre målsetjingar før avreise. Mine mål for ei veke på Gullingen var:

- Få eit innsyn i hierarkiet klassen → korleis elevane oppfører seg mot kvarandre
- Få eit innsyn i elevane sin oppførsel ovanfor vaksne (lærarar, studentar, vertskap osb.)
- Få innsyn i elevane sine eigenskapar/innsats under fagleg opplegg
- Få innsyn i korleis lærarar, både frå leirskulen og Langeland, reagerer på elevane sin oppførsel.

Dagane på Gullingen var delt mellom undervisning og fritid for elevane. I forhold til måla eg hadde, valde eg å involvere meg i undervisninga som deltakar saman med elevane. Håpet var å få både fagleg og sosial kontakt med elevane.

Ein av dei første observasjonane eg gjorde meg, var at den faglege interessa og deltakinga til elevane dalte gjennom dagen. Kva var så grunnen for dette? Etter å ha konferert med leirskulelærarar, og høyrt deira erfaringar, trur eg konklusjonen å vera mangel på næring. Svært mange av elevane gjekk gjennom dagen nesten utan nistepakke - klart dette gjev resultat på innsatsen.

Ut frå dei måla eg hadde, tykte eg praksisperioen var svært vellukka. Me fekk masse tid til å bli kjent med elevane. Ettermiddagane vart mykje brukt til diverse brettspel der både elevar, lærarar og studentar deltok med liv og lyst. Baksida av denne medaljen var at me fekk ein form for kameratsleg tone med elevane og måtte dermed bruke meir energi på å lystre dei instruksar me gav. Dette problemet gjorde seg meir gjeldande i andre praksisperiode.

Eg la òg fort merke til ein maktkamp mellom elevar og leirskulelærarar. Elevane prøvde stadig vekk å tøye grenser - og nokre lærarar handterte dette meir bestemt og konsekvent enn andre. Etter å ha prata med dei ulike lærarane kom det òg fram grunnar for deira val. Det som gjaldt alle, var tanken om at tryggleiken alltid var 1.prioritet.

Kort oppsummert tykte eg perioden gav svar på dei spørsmåla eg hadde på det tidspunkt. Dei måla eg hadde sett opp, gav meg ein konkret bakgrunn for dei val eg gjorde med tanke på deltaking. Det var altså ei svært nyttig veke - der eg er svært nøgd med å møte elevane utanfor vanlege klasserom. Eg trur det hjelpte oss til å få eit heilskapeleg bilete av elevane. Bakdelen var at det gjekk på bekostning av den "distansen" som kan vera naudsynt for å få respekt blant elevane.


Undervisningspraksis

Tre veker med klasseromsundervisning. Kontrasten kunne neppe vore større i forhold til observasjonspraksisen vår. Men det nytta ikkje å grave seg ned - det er tross alt slik me skal arbeide i framtida. Som ved første praksisperiode lagde eg nokre målsetjingar. Til desse to vekene har eg valt fylgjande mål:

- Sjå elevane sin oppførsel/innsats i klasserommet
- Få innsyn i korleis lærarar organiserer klassen – disiplin, aktivitet
- Få innsyn i korleis det er å planleggje og gjennomføre undervisning

Det er færre mål no enn første gong. I tillegg valde eg å fokusere på lærarrollen meir enn elevane. Eg hadde ynskje om å sjå korleis øvingslærarar klarte å styre, kontrollere og undervise elevane. Perioden byrja med ein dag med klasseromsobservasjon, deretter fekk me gradvis meir ansvar for planlegging og gjennomføring av undervisning. I utgangspunktet ville eg ha så mange utfordringar som mogleg, for å få eit reelt bilete av kvardagen til ein lærar. Resten av praksisgruppa delte dette synet, så me tok kontrollen over langt fleire undervisningsøkter enn det som var kravet. Eit slikt val har nok både fordelar og bakdelar. Bakdelen av å ha mange økter kan vera at kvaliteten dalar. Me var svært fokusert på dette problemet og derfor meiner eg me begreinsa det. Fordelane eg derimot så mange at eg tykkjer det forsvarer valet vårt. Moglegheiter til å prøve ut eigne tankar og teoriar, effektivisering av planlegging samt fleire situasjonar å reflektere over.

Litt stress må eg likevel innrømme at det var. Lange dagar og ulike meiningar i praksisgruppa gav oss visse utfordringar, men i etterkant er det berre positivt. Slik eg forstod på øvingslærarane var mange av arbeidsdagane deira på same måte, så me fekk i alle fall ein realistisk tilnærming til læraryrket.

Kort oppsummert fekk eg eit godt innsyn i korleis kvardagen til ein lærar kan føregå. Me opplevde at underisninga fungerte godt, men og undervisning som ikkje fungerte. Eg byrja å danne meg eit bilete over kva tiltak som fungerte for desse elevane. Dei tankane eg sat igjen med var at dei i stor grad trong detaljstyring. Sjansane dei fekk til å vise handlekraft og ansvar for eiga læring fungerte heller dårleg. Medan dei gongene dei fekk enkle og tydelege meldingar om kva me forventa, gjekk det betre. Eg gledde meg til å prøve ut idear kring elevane si evne til ansvar for eiga læring.


Praksisperiode 3

Denne perioden starta på værst tenkeleg måte for meg. Første økta mi var i kroppsøving - eg hadde laga eit opplegg innan koordinasjon og balanse. Med forrige praksisperiode i bakhovudet, ville eg detaljstyre elevane og deira oppgåver. Økta var testa ut blant elevar på 6. trinn og alt åg til rette for ei god økt. Resultatet vart det motsette - ingenting fungerte. Elevane klarte ikkje å fylgje instruksane, dermed vart det mykje støy og tull og til slutt kaos. Det heile enda med at eg braut av det som var planlagt for å få elevane i aktivitet.

Dette var grunnen til at eg endra måletjinga mi for denne perioden. I utgangspunktet hadde eg tenkt eit mål rundt tema IKT-undervisning, men etter denne fadèsen blei det meir i retning organisering av klassen:

- Organisering av klassen/elevar for å gjennomføre god undervisning/aktivitet

Resten av perioden var organisering i høgsete og det første g tenkte på i alle situasjonar. Eg tenkte på ulike verkemiddel, stemmebruk, variasjon til ei kvar tid. Men i etterkant er det slik tenking som har gjort meg endå tryggare og motivert for vidare innsats i studiet. KJensla eg fekk ved å sjå at dei tankar og idear eg hadde fungerte, var fantastisk. Alt fungerte ikkje like bra, men kvaliteten på undervisninga vart betre og betre gjennom heile perioden. Denne tendensen var å sjå for heile gruppa - noko som ikkje er anna enn positivt.

Ei anna erfaring me gjorde oss, var i kva grad andre kan påverke vår undervisning. Rikskonsert, teaterframsyning og Solidaritetsdag var alle aktivitetar som på sett og vis øydela vår undervisning. Det inntrykket eg fekk, var at slike tilfelle dukka opp mad jamne mellomrom. I etterkant er eg derfor glad for å ha opplevd det, og dermed ha nokre tankar kring korleis slike situasjonar kan handterast dersom eg får oppleve det igjen.

Nok ein gong, kort oppsummering av perioden. Eg tykte denne perioden var den mest lærerike. Det var her eg opplevde dei største kontrastane - frå fullstendig kaos til nærast perfekt. Nettopp den progresjonen eg opplevde, kombinert med eigne idear og tankar som fungerte var ei fantastisk kjensle - og dermed det sterkaste innrykket eg sit igjen med etter perioden.

Til slutt dristar eg meg til å kome med nokre stikkord eg tykker er sentrale:

• Organisering - eg har blitt kritisert for å leggje for mykje vekt på dette i bloggen, men har vondt for å ikkje gjere det. Organisering av elevar har segla opp som det absolutt viktegaste for å motivere og gjennomføre undervisning.
• Variasjon - varierte arbeidsmåtar er det beste verkty for å motivere elevar
• Stemmebruk - eg vert meir og meir bevisst på kva riktig bruk av stemme, ord og kroppsspråk har å sei for å spele på lag med elevar

Spesialpedagogikk

Dette var ynskjeøkta vår, og det passa meg heilt ypperleg å få den no. Grunnen er at eg, både i praksis og på som vikarlærar på leirkule. I begge tilfeller dreier det seg om ein elev med Asperger-syndrom, men i vidt forskjellig "utgåve".

Det er mange ulikskapar å spore, men òg nokre likskapar. Den mest markante av likskapane er trangen etter merksemd og respons frå andre elevar. Problemet deira dukkar opp då syndromet påverkar forståinga av sosiale samanhengar. I mine tilfelle blir den eine eleven ofte fysisk og utagerer ved å dytte, sparke, slå, kaste ulike gjenstandar osb. Den andre derimot er viser merksemdstrangen gjennom å rape, fise samt verbale utbrot.

No skal ikkje heile innlegget mitt dreie seg om desse tilfella, men poenget mitt er at personar med same diagnose ikkje er "like". Personleg er eg svært einig i eit system der tilpassa opplæring står sentralt. Det gjeld alle elevar, ikkje berre dei med ein diagnose. Etter mi meining har dei flinke elevane minst like stort behov for tilpassa opplæring som dei svake. Det kjennest verkeleg provoserande å sjå, eller høyra om, flinke elevar som vert nedprioritert til fordel for dei svakare.

Aksel Sandemose kan dra til h... med Jantelova si!!!!!!!!!!!!!!

Motivasjon

Nok ein gong eit utruleg viktig og interessant tema for alle, ikkje berre lærarar. Teorien som er i pemsum tykkjer eg er svært relevant og spanande. Dei to øktene me har hatt fram til no har vore prega av litt forvirring og mangelfull organisering. Likevel har det vore lærerikt nytte andre arbeidsmetodar enn vanleg. Eg tykkjer det er positivt å få prøve ut ulike arbeidsmetodar, sjølv om ikkje alt er like vellukka. Eg har i alle fall merka meg nokre av fellene som er mogelege å gå i. Sjølv om eg heilt sikkert vil ende opp i nokre sjølv, er det bra å få ei viss forståing om kva som kan gå galt.


Nyredigert 07.04.2008

Nye tankar har dukka opp hjå unge Hjortland utover våren. I praksis har eg fått sett og opplevd både motiverte og umotiverte elevar. Det har gjort meg meir nyfiken på motivasjon, og dei tankane vil eg prøve å gje uttrykk for no.

I løpet av dei siste praksisvekene opplevde me mellom anna elevar som ikkje såg relevansen i faga, elevar med angst for å mislukkast samt sprikande forventningar mellom elevar og lærar/undervisningsplan. Eg fekk òg kjenne på kroppen kor vanskeleg det var å motivere elevar som hadde "dratt ned rullegardina". Tilbake på HSH tok eg meg tid til å studere emne motivasjon grundigare. Sjølv om eg var kjend med dei ulike formene for motivasjon, var det godt å repetere dei.

Som idretts- og fjellsportsmenneske er eg godt kjend med prestasjonsmotivasjon - har kjend det på kroppen sjølv og sett andre som har ei slik kjensle. Mi erfaring seier at den kjensla ofte kjem når ein står i pressa situasjonar, og særleg dersom di avgjerd/prestasjon påverkar andre. Ved å sjå oss sjølve er det jo nettopp det me som framtidige lærarar skal gjera - ta avgjerder som påverkar andre liv.

Mazlov sitt behovshierarki er òg mykje kjent stoff. Grunnleggjande behov vil vera ein stor motivasjonsfaktor og på sin måte appelere til handling og aktivitet. Eg tykkjer det er lett å kjenne seg igjen i dei ulike stadia, noko eg trur alle gjer - frå tid til anna.

Dei to teoriane eg likevel meiner passar best er utforma av John Dewey og Albert Bandura. Eg støttar Dewey sin tanke om at aktivitet der deltakarane kan bestemme føresetnadane sjølve skapar lyst til å delta. Lysta til å delta er eit svært godt utgangspunkt for meistring, som eg meiner er den viktegaste motivasjonsfaktoren. Her kjem Albert Bandura sin Self-Efficacy inn i bilete. Denne teorien legg til grunn fire kjelder for motivasjon:
- eiga meistring - en sterkaste og viktegaste faktoren som gjev tru på eigne dugleikar
- å sjå andre, lik deg sjølv, lukkast - skapar motivasjon og tru på eigne dugleikar
- verbal overtaling - viktige personar for deg motiverer ved å ytre tru på dine dugleikar
- indre stemme/"val" av utfordring - kroppen sin ubevisste reasjon på utfordringar ("dette klarer eg"/"klarer ikkje"). Denne kan samanliknast med Vygotskij si proksimale utviklingssone. Utfordringar innanfor sona vil kroppen reagere på med "dette klarer eg" mens utfordringar utanfor sone vil gjere kroppen mindre motivert.


Ved å bruke desse teoriane/tankane bevisst, håpar eg å verta ein flinkare motivator for både framtidige elevar og andre menneske eg skal ha kontakt med.

Born og nye medier - ei slags oppsummering

Hei!

Dette temaet har strekt seg over ein periode på 3 førelesingar samt punktpaksis.

- Nettvett og åndsverkslova
- Vertøyutprøving
- Planlegging og gjennomføring av punktpraksis

Eg har blogga om dei første to tema tidlegare. Eg vil derfor byrje med punktpraksisen i dette innlegget.

Som LK06 klart og tydeleg seier, skal digitale verkty nyttast i alle fag på skulen. Eg var derfor ganske spent på kva både planlegging og gjennomføring av punktpraksis ville vise. I samråd med øvingslærarar på Langeland var me einige om å nytte punktpraksisen til å lage/redigere film. Seinare på våren kunne elevane nytte den lærdommen dei fekk om filmredigering i andre prosjekt/samanhengar. Me ordna derfor med klipp klare for redigering, samt lyd til å leggje i bakgrunnen. Når dagen kom og elevane var klare, gjekk alt saman til h......Maskinene me hadde til rådigheit arbeidde svært seint, nettverket takla ikkje mange elevar på nett samstundes så alt skar seg nærast før me hadde byrja. Derfor endte det opp med ei improvisert økt der elevane laga ein "Fotostory" i Windows Moviemaker. I etterkant tykkjer eg ikkje tema i økt vår var irrelevant, men den gav ikkje det resultatet me hadde håpa.

Dei erfaringen me gjorde denne dagen er noko me må ta lærdom av - grundig utprøving i forkant
ville kanskje gjort os merksame på problemet.



Oppsummering

Mine tankar rundt digitale verkty støttar i stor grad det som står i LK06. Relevansen i å nytte digitale verty i skulesamanheng er ingenting å sei på. Både samfunnet generelt og arbeidslivet vert stadig meir digitalt, og elevar som ikkje har kjennskap til digitale verkty vil kunne få problem å hengje med. I samfunnet kjem svært mykje av den informasjonen me treng i dagleglivet i digitale fora - ikkje alt like positivt, emn likevel til stades. Internett, TV og mobil er døme på slike fora. I arbeidslivet er òg PCen viktig, særleg md tanke på nyttige program for å arbeide mest mogleg rasjonelt.

Med dette som utgangspunkt meinereg det er både viktig å nyttig med tanke på born og unge. Særleg med tanke på tryggleik for born var dette ei AHA-oppleving for meg. Digitale fora er ikkje berre positive, då det kan hjelpe kriminelle til å få kontakt med sine fratidige offer. Det er vil vera svært viktig å forklare slike farar både elevar, foreldre og føresette.

På same måte ser eg det med oppdaging/utprøving og opplæring av nye program. Likevel har eg erfart at det fins feller å gå i ògså her. Dei problema me hadde i punktpraksis har gjeve med nokre nye synpunkt på bruken av IKT i skulen. For det første meiner eg det må vera ein føresetnad at opplæringa har eit mål. Med mål meinre eg eit synbart og relevant resultat. Digitale verkty må kun sjåast på som eit fornuftg verkty for å "levere" eit produkt. Til dømes er det både fornuftig og relevant få opplæring i Power point for å kunne framføre eit prosjektarbeid, men ikkje like relevant å nytte fri surfing på internett som ein del av undervisning. Som de sikkert har forstått, er poenget mitt elevane ikkje berre skal få opplæring i eit program, men ei slik opplæring må nyttast produktivt seinare til dømes i ei innlevering.

For oss som lærarar vil det vera naudsynt å ha kjennskap til dei program/verkty som vert nytta. Opplæring av lærarar vil derfor vera både viktig og relevant. På same måte som elevar, har lenneske har ulike måtar å lære på. I ei ideèl verd vil slik opplæring vera tilpassa kvar enkelt, men før me kjem så langt meiner eg opplæringa av lærarar bør fokusere på mest mogleg "matnyttige" program.

Ut frå dei førelesingane me har hatt, samt punktpraksis sit eg igjen med både positive og negative tankar. Det mest positive er utan tvil den opplæringam me har fått kring nettvett og åndsverslova. Inne i dette bilete ligg òg dei erfaringane me fekk gjennom punktpraksis - noko som var svært bra. På den andre sida er eg, som sagt tidlegare, noko misnøgd med HSH sine prioriteringar. Eg tykte meiner vektlegginga av underhaldningsprega program var i overkant stor.

I det store og heile er eg likevel svært nøgd med Born og nye medium som tema.

Leikeøkt

Bedre seint enn aldri eller kva.......Uansett kjem i alle fall innlegget frå verktyutprøvinga torsdag 14. januar.

Som de kanskje skjønar ut frå overskrifta, tykte eg dette var ein leiketime/økt. Prøve og feilemetoden stod sentralt då me laga både teikneserie og animasjonsfilm. Grunna ei feiltolking, frå mi side, om info på fronter, hadde eg ikkje med PC. Derfor plasserte eg meg sjølv i lag med dels Tone Helen og dels Franny. PC-oppgåvene me fekk vart derfor gjenn0omført på deira maskin. Likevel må eg jo sei at økta var morosam, sjølv om eg er noko kritisk til bruken av ressursar på ei slik økt. Sidan det var mykje eigenarbeid med prøving og feiling (leiking), kunne store delar vore gjennomført som sjølvstudium. Dugleikar innan digitale forteljingar, animasjon teikneserie osb vil nok vera både spanande og nyttig for elevar, men å bruke ei heil førelesing på dette er ette mi meining feil bruk av ressursar.

Nettvett med fusk og fanteri

For å starte med bolken om nettvett, er eg både skremt og ein tanke irritert. Likevel må eg sei at eg ikkje er svært overraska, det er mange "sjuke" folk rundt omkring, med dei raraste interesser. Det er òg det som både skremmer og irriterer meg. Kor lett det er for ein person å uttrykkje om dei mest absurde tema, i ein chat, var ein verkeleg tankevekkar. Det vesle forsøket til Ane viste nettopp dette. I byrjinga tykte eg det var mest god underhaldning å sjå alle dei tragiske sjelene som må ty til ein chatekanal for å kome i kontakt med andre menneske. Me netter kvart oppdaga eg at det kanskje verkeleg er noko i dei medieoppslaga me får servert om barn som er lurt osv.......

Fusk og fanteri, derimot, er eit mykje trivelegare tema. Det betyr ikkje at temaet ikkje er viktig og akkurat her vil eg skryte av HSH. Det er den første høgskulen eg har vore innom, som totalt er fem stk, som arbeider så aktivt for å informere studentane sine om krav til referansar, løyve osb etter Åndsverkslova. Som ein erfaren "fuskar" er det triveleg å sjå kva delar av rullebladet mitt som bør strykast, og kva delar som kan stå slik dei er. Eg håpar, og trur, for framtida at me vil få konstruktive tilbakemeldingar på korleis me tolkar og rettar oss etter desse lover og reglar.